Het conformiteitsattest is een officiële verklaring dat een woning of kamer voldoet aan de normen inzake veiligheid, gezondheid en kwaliteit in de Vlaamse Wooncode. Aan de afgifte van een conformiteitsattest gaat steeds een conformiteitsonderzoek door een woningcontroleur vooraf, met bijhorende administratieve verwerking. De gemeenteraad besliste op 27 juni 2016 om deel te nemen aan de intergemeentelijke dienstverlening conformiteitsonderzoeken door IOK. De gemeente betaalt hiervoor een jaarlijkse bijdrage aan IOK.
Het is aangewezen om voor de behandeling van een aanvraag van een conformiteitsattest een vergoeding vast te stellen. De vergoeding bedraagt heden € 62,50 voor een zelfstandige woning of kamerwoning in toepassing van het gemeenteraadsbesluit van 18 november 2019. De maximale vergoeding die een gemeente kan vragen voor de behandeling van een aanvraag van een conformiteitsattest werd vastgelegd door de Vlaamse Regering en wordt verhoogd van € 62,50 naar € 90. Deze vergoeding dekt de onkosten niet. Het is daarom aangewezen de gemeentelijke retributie hieraan aan te passen.
Stukken die aangevraagd worden wegens wettelijke of reglementaire verplichtingen worden in principe niet onderworpen aan een retributie. Overeenkomstig oud artikel 3 van het besluit van 20 juli 2012 houdende bepaling van de erkennings- en subsidievoorwaarden van sociale verhuurkantoren, nieuw art. 4.167 Besluit Vlaamse Codex Wonen 2021, komen alleen woningen die voldoen aan de elementaire veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten in aanmerking om verhuurd te worden door een sociaal verhuurkantoor. Een sociaal verhuurkantoor moet een conformiteitsonderzoek aanvragen voor het een hoofdhuurovereenkomst sluit met het oog op de onderverhuring van een woning of een kamer. De afgifte van een conformiteitsattest voor een dergelijke woning volgt dus uit een wettelijke verplichting. Een vrijstelling is dan ook gerechtvaardigd.
Indien er geen aanvraag is, en de behandeling van het dossier op initiatief van de gemeente zelf gebeurt, lijkt er ook geen vergoeding te kunnen worden gevraagd. Evenmin lijkt er een vergoeding gevraagd te kunnen worden in het kader van de nieuwe zgn. ‘waarschuwingsprocedure’ (oud art. 14bis Vlaamse Wooncode; nieuw art. 3.10 Vlaamse Codex Wonen 2021).
Het gemeentelijk retributiereglement op het afleveren van conformiteitsattesten voor zelfstandige woningen en kamerwoningen werd goedgekeurd op 18 november 2019.
De optimalisatieregelgeving rond woningkwaliteit zal de bepalingen rond de retributie met betrekking tot de conformiteit van woningen wijzigen vanaf 1 januari 2021.
De relevante Vlaamse woonregelgeving, waaronder ook de optimalisatieregelgeving, zal vanaf 1 januari 2021 ook worden gecoördineerd in een ‘Vlaamse Codex Wonen’ en een globaal ‘besluit tot uitvoering van de Vlaamse Codex Wonen’:
| Oude regelgeving | Wijziging/vervanging vanaf 1 januari 2021 | Coördinatie vanaf 1 januari 2021 |
| Vlaamse Wooncode 15 juli 1997 | Wordt gewijzigd door optimalisatiedecreet woningkwaliteit 29 maart 2019 | Wordt gecodificeerd in Vlaamse Codex Wonen 2021 |
| Woonkwaliteitsbesluit 12 juli 2013 | Wordt vervangen door optimalisatiebesluit woningkwaliteit 24 mei 2019 | Wordt gecodificeerd in Besluit uitvoering Vlaamse Codex Wonen 2021 |
Van 1 januari 2021 tot en met 31 december 2025 wordt een retributie aangerekend op de behandeling van een aanvraag van een conformiteitsattest voor zelfstandige woningen en kamerwoningen, zoals gedefinieerd in het Besluit uitvoering Vlaamse Codex Wonen 2021.
De retributie is niet verschuldigd indien er geen aanvraag is, met name indien de behandeling van het conformiteitsdossier op eigen initiatief van de burgemeester gebeurt, al dan niet na ontvangst van een melding over de mogelijk gebrekkige kwaliteit van een woning (in de zgn. ‘waarschuwingsprocedure’).
De retributie is niet verschuldigd indien het conformiteitsattest wordt aangevraagd voor een woning die nieuw ingehuurd wordt door een sociaal verhuurkantoor.
De retributie bedraagt:
De retributie is verschuldigd door de natuurlijke of rechtspersoon die een conformiteitsattest aanvraagt.
De retributie is eisbaar zodra het conformiteitsattest aangevraagd wordt. De retributie moet betaald worden na toezending van de factuur.
Dit reglement treedt in werking op 1 januari 2021. Het gemeentelijk retributiereglement op het afleveren van conformiteitsattesten van 18 november 2019 wordt opgeheven met ingang van 1 januari 2021.