Fractie Vooruit-Groen stelt voor om een verkenningstraject op te starten richting een mogelijke oprichting van een lokale energiegemeenschap in de tweede helft van 2022. Binnen zo’n energiegemeenschap winnen immers alle deelnemers. Door de tussenpersoon (namelijk de traditionele energieleverancier) weg te knippen, kan de prijs van de stroom binnen de gemeenschap hoger liggen dan de terugleververgoeding (d.w.z. de prijs die iemand met zonnepanelen nu krijgt om zijn niet-verbruikte stroom op het net te zetten), maar lager dan wat een gewone energieleverancier aanrekent. Door aan te sluiten bij een energiegemeenschap krijgt wie verkoopt krijgt dus meer, en betaalt wie koopt minder.
Hiermee wordt een lokalen energiegemeenschappen dan ook een belangrijke bondgenoot in de strijd tegen energiearmoede. Dankzij zonnepanelen op het gemeentelijk patrimonium en dankzij het bundelen van de krachten met geïnteresseerde prosumenten in de gemeente kan de lokale energiegemeenschap immers goedkope stroom leveren aan kwetsbare gezinnen in de buurt.
Ook de gemeente Arendonk heeft een aanzienlijk aantal inwoners die het moeilijk hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Indicatoren geven aan dat gemeente kampt met ar-moede-gerelateerde problemen.
Volgens de meest recente gegevens) zijn er in Arendonk 10 gezinnen met een budgetmeter elektriciteit, 8 gezinnen met een budgetmeter gas en 42 gezinnen met beiden., staan er 209 gezinnen op een wachtlijst voor een sociale woning, zijn er 55 langdurig werklozen en zijn er 17 mensen met een leefloon.
De kansarmoede-index van Kind en Gezin stond in 2020 op 11,7%. Kansarmoede is een toestand waarbij mensen beknot worden in hun kansen om voldoende deel te hebben aan maatschappelijk hooggewaardeerde goederen, zoals onderwijs, arbeid, huisvesting.
Bij een burgerbevraging uitgevoerd in 2020 door ABB ten behoeve van de gemeentemonitor gaven 10% van de inwoners van onze gemeente aan moeilijk rond te komen met het maandelijks beschikbare inkomen. Voor 3% van de inwoners blijkt het zelfs erg moeilijk om rond te komen met het maandelijks beschikbare inkomen.
Het aandeel van de energiekosten in het gezinsbudget is groter bij gezinnen met een lager inkomen. Hoge energiefacturen brengen voor de meest kwetsbare mensen dan ook meer risico met zich om in de problemen te geraken, terwijl omgekeerd een verergering van de financiële situatie van het gezin al snel ook het basisrecht op energie in het gedrang kan brengen.
De strijd tegen energiearmoede, zeker in perioden van sterk stijgende energieprijzen zoals we die kennen, moet dan ook een essentieel onderdeel zijn in de algemene strijd tegen armoede.
Maar naast de voordelen voor gemeentebestuur is er ook een maatschappelijk voordeel. Aangezien de opgewekte stroom ook lokaal weer wordt verbruikt binnen de energiegemeenschap, wordt het lokale distributienet ontlast en wordt het hoog- en middenspanningsnet niet gebruikt. Tot slot zijn er niet enkel de financiële voordelen en de maatschappelijke meerwaarde, ook ons klimaat wint bij deze collectieve modellen en de mogelijks bijkomende geïnstalleerde zonnepanelen.
Vooraleer een lokale energiegemeenschappen het levenslicht kan zien is een verkenningstraject noodzakelijk met het oog op een regelgevend kader en een stabiel financieel model van de op te richten energiegemeenschap. Daarnaast is ook een digitale meter noodzakelijk voor alle deelnemers aan een energiegemeenschap, met of zonder zonnepanelen. In aanloop naar de oprichting van een energiegemeenschap is daarom ook een communicatiecampagne noodzakelijk om het draagvlak de digitale meter te vergroten.
Fractie Vooruit-Groen stelt voor om een verkenningstraject op te starten richting een mogelijke oprichting van een lokale energiegemeenschap in de tweede helft van 2022.
Vanaf juli 2022 kan iedereen die stroom produceert zelf groenestroomleverancier worden. Eigenaars van een installatie die elektriciteit produceert op basis van hernieuwbare energie kunnen vanaf juli 2022 hun groene stroom doorverkopen aan andere personen of entiteiten. Dit kan een buur, vriend, familie of onderneming zijn. Deze vorm van rechtstreekse verkoop wordt ook peer-to-peer verkoop genoemd.
De productie van hernieuwbare energie op het gemeentelijk patrimonium is op dit moment nog erg beperkt. Het gemeentebestuur kan potentieel nog een aanzienlijke capaciteit aan groene energie produceren. De energie die op die manier opgewekt wordt, kan aangewend worden voor eigen verbruik in het patrimonium van gemeentebestuur, OCMW en AGB, maar kan ook worden doorverkocht aan de inwoners. Een investering in bijkomende productiecapaciteit aan hernieuwbare energie op het gemeentelijk patrimonium zal leiden tot een verlaagde energiefactuur.
Door deze vorm van energiedelen die eerder dit jaar wettelijk geregeld werd door de Vlaamse regering, kan vanaf januari 2023 overtollige geproduceerde energie gedeeld of doorverkocht worden binnen zogenaamde ‘energiegemeenschappen’. Dergelijke gemeenschappen brengen kopers en producenten bij elkaar en stellen hen in staat om lokaal opgewekte energie tussen gebouwen uit te wisselen. De energiegemeenschap is een manier om collectieve energieactiviteiten te organiseren via een open en democratisch systeem. Op deze manier krijgen alle burgers toegang tot groene energie. Ook gebruikers die om praktische of financiële redenen zelf geen energie kunnen produceren, kunnen die gedeelde energie afnemen.
De uitrol van de digitale meter wordt door heel wat eigenaars van zonnepanelen op scepsis onthaald. Het wegvallen van het systeem van de terugdraaiende meter resulteert bij hun huidige energieleverancier immers in een verlies van waarde voor de door hen geproduceerde stroom. Traditionele energieproducenten betalen voor de ontvangen stroom immers slecht een fractie van wat ze aanrekenen voor de stroom die ze op andere momenten aan de prosumenten leveren. Binnen een lokale energiegemeenschap biedt de digitale meter echter tal van voordelen. Producen-ten krijgen zo immers meer controle over het eigen verbruik en de mogelijkheid om stroom te delen met mensen uit de buurt.
Na bespreking van de opportuniteiten die energiegemeenschappen vanaf 1 januari 2023 zullen bieden voor onze gemeente toont de Arendonkse gemeenteraad bijzondere interesse voor het systeem van energiegemeenschappen. De gemeenteraad wil onderzoeken in hoeverre de oprichting van zo’n lokale energiegemeenschap van gemeentebestuur, lokale ondernemingen en burgers in onze gemeente haalbaar is.
De gemeenteraad gelast het college van burgemeester en schepenen om te onderzoeken wat de voordelen, risico’s en randvoorwaarden zouden zijn voor de oprichtingen van een energiegemeenschap in onze gemeente, en onderzoek te doen naar de interesse van lokale ondernemingen, producenten en consumenten voor deelname aan zo’n lokale energiegemeenschap.
De gemeenteraad gelast de voorzitter om een eerste bespreking van de bevindingen van deze studie te agenderen op de gemeenteraad van april 2022.