Ook de gemeente Arendonk heeft een aanzienlijk aantal inwoners die het moeilijk hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Indicatoren geven aan dat gemeente kampt met armoede-gerelateerde problemen.
Volgens de meest recente gegevens zijn er in Arendonk 10 gezinnen met een budgetmeter elektriciteit, 8 gezinnen met een budgetmeter gas en 42 gezinnen met beiden. Er staan 209 gezinnen op een wachtlijst voor een sociale woning, er zijn er 55 langdurig werklozen en er zijn 17 mensen met een leefloon.
De kansarmoede-index van Kind en Gezin stond in 2020 op 11,7%. Kansarmoede is een toestand waarbij mensen beknot worden in hun kansen om voldoende deel te hebben aan maatschappelijk hooggewaardeerde goederen, zoals onderwijs, arbeid, huisvesting.
Bij een burgerbevraging uitgevoerd in 2020 door ABB ten behoeve van de gemeentemonitor gaven 10% van de inwoners van onze gemeente aan moeilijk rond te komen met het maandelijks beschikbare inkomen. Voor 3% van de inwoners blijkt het zelfs erg moeilijk om rond te komen met het maandelijks beschikbare inkomen.
Het aandeel van de energiekosten in het gezinsbudget is groter bij gezinnen met een lager inkomen. Hoge energiefacturen brengen voor de meest kwetsbare mensen dan ook meer risico met zich om in de problemen te geraken, terwijl omgekeerd een verergering van de financiële situatie van het gezin al snel ook het basisrecht op energie in het gedrang kan brengen.
De strijd tegen energiearmoede, zeker in perioden van sterk stijgende energieprijzen zoals we die kennen, moet dan ook een essentieel onderdeel zijn in de algemene strijd tegen armoede.
De meest efficiënte aanpak tegen energiearmoede is het terugdringen van het energieverbruik van de kwetsbare groepen. Maar het terugdringen van energieconsumptie gaat vaak gepaard met noodzakelijke investeringen die voor de meest kwetsbaren vaak moeilijk betaalbaar zijn.
Om een oplossing te vinden voor energiearmoede bedacht Stefan Goemaere van Samenlevings-opbouw West-Vlaanderen het circulaire project ‘Papillon’, een proefproject dat in 2018 gesteund werd door Vlaanderen Circulair.
Het principe van ‘Papillon’ is eenvoudig: gezinnen die onder de armoedegrens leven en niet over de middelen beschikken om een nieuw huishoudtoestel te kopen, kunnen energievriendelijke toestellen huren aan een laag maandelijks tarief van 7 euro. Voor het project werkt Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen samen met Bosch Huishoudelektro, die de toestellen aanlevert, onderhoudt en eventueel vervangt.
In de huidige Vlaamse regering zetten Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir en Vlaams minister van Economie en Innovatie Hilde Crevits de volgende stap voor Vlaanderen Circulair. Daarbij ligt de focus op opschaling en veralgemening van goede praktijkvoorbeelden die sinds 2017 binnen Vlaanderen Circulair werden uitgewerkt.
Fractie Vooruit-Groen stelt voor om vanuit OCMW Arendonk initiatief te nemen om op basis van het praktijkvoorbeeld ‘Papillon’ op zoek te gaan naar mogelijkheden om ook in onze gemeente energiezuinige huishoudtoestellen op basis van een maandelijkse huur ter beschikking te stellen van gezinnen met een laag inkomen om zo de energiekost voor deze gezinnen terug te dringen.
Contactgegevens voor duplicatie van het Papillon-project: stefan.goemaere@samenlevingsopbouw.be
Tom Claessen licht toe.
Marina Gys antwoordt als volgt:
Tijdens de kick-off van het armoedeadviesorgaan is samen met Tel-oor en de medewerker armoede en welzijn besproken wat we als eerste willen aanpakken, waaronder voedselarmoede en energiearmoede.
Er zijn de afgelopen jaren reeds verschillende projecten opgestart binnen het sociaal huis omtrent voedsel- en energiearmoede:
Men moest wel voldoen aan een aantal voorwaarden waaronder:
de workshops welke actief gevolgd moesten worden, lid zijn van Tel-oor
Wat betreft het project ‘Papillon’:
Men verwacht een opschaling in 2021 naar 550 toestellen in Vlaanderen.
Huurprijzen tussen de € 8 en € 10, men kan een korting verkrijgen indien de Vlaamse regering dit goedkeurt.
Energiescan is ook iets wat we moeten doortrekken naar onze noodopvangwoningen, om hier ook een verbetertraject op te starten.
Het project ‘Papillon’ zou iets kunnen zijn wat perfect past binnen een onderzoek naar energiearmoede, dus we zijn wel bereid verder in detail te onderzoeken of dit iets is wat we binnen Arendonk kunnen implementeren. Dit zal ook sterk afhankelijk zijn van het draagvlak en de resultaten hieraan gekoppeld.
Tom Claessen vraagt met betrekking tot het ‘diepvriesproject’ of zij die willen instappen een opleiding moeten volgen. Moeten zij de steun verdienen?
Marina Gys antwoordt dat ze moeten behoren tot de doelgroep, lid zijn van tel- oor en dat ze inderdaad verplicht een opleiding moeten volgen. Hoe moet men goed invriezen, hoe behouden de producten hun waarde? Het betreft drie workshops. Zij die ingestapt zijn, hebben deze workshops allemaal gevolgd.
Tom Claessen is geen voorstander van deze aanpak. Hij gaat wel akkoord met de energiescans.
Marina Gys stelt dat je nergens een toestel kan huren voor € 15. Door die gezamenlijke opleiding, kan men ook veel leren van elkaar.
Karolien Verbeek vindt het gek dat men daarvoor een opleiding moet volgen.
De burgemeester stelt: ‘voor wat, hoort wat’ Het is een kwestie van rechten en plichten. Het gaat over mensen helpen met een gezonde voeding. De mensen zijn blij dat we ze helpen en dat die opleiding wordt aangeboden. Jullie willen alles gratis weggeven.
Tom Claessen vindt dat het niet strookt met de waardigheid en zelfbeschikking van die mensen.
Rob Blockx stelt dat we niet alleen armoede moeten bestrijden maar dat we ook proactief stappen moeten zetten om armoede te voorkomen en tijdig daartoe een zorgpad opstarten.
Gunther Hendrickx vindt de aanpak verkeerd.
Het risico bestaat dat men afhaakt als men verplicht wordt die opleiding te volgen.
Dat heeft niets te maken met ‘gratis weggeven’, maar met ondersteuning bieden.
Marina Gys stelt dat niemand de opleiding heeft geweigerd. Men heeft alle hulp met twee handen aangenomen.
De Arendonkse raad voor maatschappelijk welzijn heeft sterke interesse in een mogelijke uitrol van een verhuurproject voor energie-zuinige huishoudtoestellen naar analogie van het ‘Papillon’-project van Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen.
De raad voor maatschappelijk welzijn gelast het vast bureau om de nodige contacten te leggen met de project-verantwoordelijken van ‘Papillon’ om meer achtergrond te krijgen over de praktische uitwerking van dit project.
De raad voor maatschappelijk welzijn gelast het vast bureau om de bevindingen uit de contacten beschreven in artikel 2 voor te leggen aan het gemeentelijk adviesorgaan armoede (in oprichting) met een vraag om advies over de interesse voor en haalbaarheid van een uitrol van een vergelijkbaar project in onze gemeente.