Ons huidige voedselsysteem brengt heel wat maatschappelijke uitdagingen met zich mee. Klimaatverandering, verlies aan biodiversiteit, uitputting natuurlijke hulpbronnen, voedselverspilling, welvaartsziekten, voedselongelijkheid ...
Het goede nieuws is dat mensen samenbrengen rond voedsel ook veel kansen geeft voor een gezondere samenleving, hoger welzijn, verbonden gemeenschappen, een circulaire en duurzame economie, eerlijke prijzen, gezonde agro-ecosystemen, optimalisatie van biodiversiteit, langdurige bodemvruchtbaarheid, meer smaak!
In 2022 riep VVSG gemeentebesturen op om werk te maken van een lokaal voedselbeleid. Heel wat gemeenten ondertekenden de engagementverklaring en gingen aan de slag om lokale actoren samen te brengen en te werken aan een lokale voedselstrategie en een lokaal voedselbeleid. Vooruit-Groen voelt ook de interesse bij een aantal lokale actoren, en stelt daarom voor om ook vanuit het Arendonkse gemeentebestuur initiatieven te nemen richting een lokaal voedselbeleid.
Onze voedselketen staat onder druk. Internationale politieke spanningen, handelsrelaties, internationale conflicten en lokale regelgeving resulteren in onzekerheid voor lokale voedselactoren en leiden tot prijsinstabiliteit die nadelig zijn voor zowel producenten als consumenten.
Een lokaal en duurzaam voedselbeleid geeft een antwoord op deze uitdagingen met oplossingen zoals een eerlijke prijs voor de boeren, lokale productie, gezonde en betaalbare voeding voor iedereen, vrijwaren van de open ruimte, voedselverspilling vermijden, respect voor de bodem en natuur, versterken van de relatie tussen stad en platteland, duurzame ecosystemen, eiwittransitie, kringloop-landbouw …
In een duurzaam voedselsysteem staan mensen die het voedsel produceren, verwerken en consumeren centraal, niet de wensen van de markt. Dit leidt tot een eerlijk inkomen voor de producent, een kwalitatieve verwerking met een minimum aan verspilling en een gezond en kwalitatief voedselproduct voor de consument. De overgang naar een succesvol lokaal circulair voedselbeleid moet multiactor, multidisciplinair en multilevel aanpakt worden. Dat vraagt inzet van alle spelers in de voedselketen, van boer tot burger. Een gemeentelijk, stedelijk en regionaal voedselbeleid heeft daarin een belangrijke rol. Het herstellen van relaties tussen landbouw en milieu en tussen voedselsystemen en samenleving kunnen de basis vromen voor een lokaal voedselnetwerk waarin duurzaamheids-, klimaat-, gezondheids- en milieudoelstellingen centraal staan. Voedsel is immers onlosmakelijk verbonden met andere sectoren als volksgezondheid, sociale bescherming, landbouw, milieu, recreatie, handel, toerisme, werkgelegenheid, landgebruik enz. Gemeenten spelen een cruciale rol om lokale synergie en complementariteit te zoeken tussen overheden, boeren, producenten, consumenten ondernemers en onderzoekers in een voedselnetwerk. Op deze manier kan er een traject groeien richting een eerlijker, duurzamer en gezonder voedselsysteem.
Tegelijk wordt, door het belang van gezond en duurzaam geproduceerd voedsel in het achterhoofd te houden, de polarisatie tussen landbouw en natuur doorbroken. De aandacht voor de boer, de relatie tussen landbouw en milieu en de relatie tussen voedselsystemen en samenleving zijn in een voedselbeleid immers van primordiaal belang.
Ook Vlaanderen erkent sinds 2016 de regiefunctie van de lokale besturen en ondersteunde daarom-vanuit de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) de VVSG via een subsidie voor een lokale stafmedewerker lokale voedselstrategie. VVSG ondersteunt sindsdien lokale besturen bij hun lokaal en circulair voedselbeleid.
Door voeding als thema te presenteren aan een coalitie van relevante actoren kan een voedselbeleid leiden tot een samenhangend maatschappelijke aanpak van gezondheid, duurzaamheid, armoedebestrijding, ruimtelijke ordening en andere beleidsdomeinen. Deze samenwerking creëert zo ook een samenhangend maatschappelijk verhaal met mogelijkheden tot samenwerkingen en subsidies.
Vooruit-Groen stelt voor om als gemeenteraad de engagementverklaring lokaal voedselbeleid van VVSG te ondertekenen, daarmee het verbindende belang van een lokaal voedselbeleid te onderschrijven en de regiefunctie en voorbeeldrol in een voedselsysteem als lokaal bestuur op te nemen.
Het voorstel wordt niet goedgekeurd met volgende argumentatie:
Het is niet op de schaal van Arendonk, maar op de schaal van grote steden.
Een groot aantal van de acties en projecten die terug te vinden zijn in de inspiratienota-of het zgn. ‘kookboek’ doen we al via ‘gezonde gemeente’, de gezondheidsraad en de armoederaad. Het initiatief moet liggen bij de ondernemers. Het moet niet door de lokale overheid worden opgelegd.
De gemeenteraad onderschrijft de engagementen lokaal voedselbeleid zoals geformuleerd in de engagementverklaring lokaal voedselbeleid van VVSG.
De gemeenteraad geeft haar voorzitter de opdracht om de engagementverklaring lokaal voedselbeleid van VVSG te ondertekenen en ondertekend te bezorgen aan de bevoegde dienst binnen VVSG.
De gemeenteraad geeft het college van burgemeester en schepenen de opdracht relevant lokale actoren samen te roepen op een startmoment rond lokaal voedselbeleid met het oog op de opstart van een lokaal voedseloverleg dat een lokale voedselstrategie kan uitwerken.
De gemeenteraad geeft de opdracht aan de voorzitter om een bespreking van de stand van zaken aangaande lokaal voedselbeleid te agenderen voor de gemeenteraad van november 2023.