Op 21 december 2017 lanceerden de Vlaamse Regering en de Vlaamse Bouwmeester Leo Van Broeck een oproep aan gemeentebesturen om zich kandidaat te stellen voor de Bouwmeester Scan. Met de Scan kunnen gemeentebesturen een beter beleid uitstippelen om werk te maken van een duurzaam en beter ruimtegebruik.
Op 11 januari 2018 stelde de gemeente Arendonk haar kandidatuur en werd uiteindelijk weerhouden bij de eerste 30 gemeentes van Vlaanderen. Op 26 juli 2018 werd de opdracht voor de opmaak van de Bouwmeester Scan geplaatst bij studiebureau BUUR cvba i.s.m. ProFlow.
Op 7 december 2018 werd de opmaak van het eindrapport van de Bouwmeester Scan afgerond.
Op 27 februari 2020 werd het eindrapport van de Bouwmeester Scan geagendeerd voor toelichting aan en advies door de omgevingsraad. De omgevingsraad besloot in haar advies om zich te distantiëren van de Bouwmeester Scan en heeft de gemeenteraad gevraagd dit te bekrachtigen.
De Bouwmeester Scan is een tool die lokale besturen in staat stelt voor het grondgebied van hun gemeente een diagnose te laten opmaken van de ruimtelijke en beleidsmatige sterktes en zwaktes, met het oog op de ontwikkeling van een concrete agenda van projecten en beleidsmatige ingrepen voor de transitie naar een aangenamere, gezondere, beter uitgeruste en meer inclusieve leefomgeving, gekoppeld aan een zorgzamere en duurzamere omgang met ons leefmilieu en met natuurlijke hulpbronnen. De aandacht gaat hierbij in het bijzonder naar de link tussen het ruimtegebruik en de uitdagingen in het kader van de huidige klimaat- en energiecrisis.
In het ‘woord vooraf’ (blz. 7 eindrapport) staat te lezen dat de Bouwmeester Scan een snelle doorlichting is die uitgevoerd wordt door een onafhankelijk onderzoeksteam en resulteert in een advies ter attentie van het lokaal bestuur. Het eindrapport vertolkt niet noodzakelijk het standpunt van de gemeentelijke beleidsmakers. De aangereikte transitieagenda is niet exhaustief. De focus ligt op strategische projecten en beleidsmatige ingrepen die cruciaal, effectief en representatief zijn en als hefboom kunnen fungeren voor de ruimtelijke transitie.
De Bouwmeester Scan heeft de bedoeling om een inspirerend werkstuk te zijn. Het is niet de bedoeling dat deze scan de plaats inneemt van een gemeentelijk ruimtelijk structuurplan of beleidsplan ruimte. Het is evenmin een beleidsmatig gewenste ontwikkeling (BGO). Zo heeft de gemeenteraad het ook verwoord in het meerjarenplan 2020-2025, goedgekeurd op 9 december 2019.
Het college van burgemeester en schepenen ervaart te pas en te onpas dat door adviesverlenende instanties verwezen wordt naar deze Bouwmeester Scan. Op sommige momenten wordt zelfs de indruk gewekt dat deze Bouwmeester Scan meer waarde wordt toegekend dan waarvoor ze initieel is opgemaakt. Dat daardoor deze Bouwmeester Scan haar doel voorbijstreeft.
In het eindrapport zijn zaken opgenomen die niet noodzakelijk het standpunt vertolken van de gemeentelijke beleidsmakers. De omgevingsraad heeft zich op 27 februari 2020 gebogen over het eindrapport. De omgevingsraad formuleerde volgend besluit: “De vergadering besluit om zich te distantiëren van de BMS en vraagt de gemeenteraad om dit te bekrachtigen.”
Tot op heden werd dit advies nog niet voorgelegd aan de gemeenteraad. De vraag in het advies van de omgevingsraad om ons volledig te distantiëren van de Bouwmeester Scan leidt echter te ver, zou afbreuk doen aan de intentie van de Bouwmeester Scan als onafhankelijk advies en zou afbreuk doen aan alle goede elementen die ook in de Scan staan. Vandaar dat actie 24 uit het meerjarenplan 'De Bouwmeesterscan geeft inspiratie voor het ruimtelijk beleid.' een duidelijke en correcte verwoording is en blijft van het statuut dat het lokaal bestuur aan de Bouwmeester Scan toe dicht.
De Bouwmeester Scan heeft geen specifieke juridische basis.
De gemeenteraad neemt kennis van het eindrapport van de Bouwmeester Scan Arendonk van 7 december 2018, zoals opgemaakt door studiebureau BUUR i.s.m. ProFlow.
De gemeenteraad neemt kennis van het advies van de omgevingsraad van 27 februari 2020 over het eindrapport van de Bouwmeester Scan Arendonk.
De gemeenteraad besluit: