Inleidende bepalingen
Artikel 445 van het Decreet over het Lokaal Bestuur bepaalt dat alle mandatarissen binnen de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden ontslagnemend zijn bij verlies van hun openbaar mandaat, uitgezonderd in geval van algehele vernieuwing van de gemeenteraden.
In dat geval moet binnen de eerste drie maanden van het jaar volgend op dat van de verkiezingen, een algemene vergadering worden bijeengeroepen waarbij tot een algehele vervanging van de raad van bestuur wordt overgegaan, voor zover de raden van de deelnemende besturen reeds in hun nieuwe samenstelling hebben vergaderd.
De raden van bestuur van IOK en IOK Afvalbeheer hebben in zitting van 6 december 2024 beslist om de buitengewone algemene vergaderingen van IOK en IOK Afvalbeheer waarbij de raden van bestuur zullen worden benoemd achtereenvolgens te organiseren op 13 februari 2025 (onder het voorbehoud dat elke aangesloten gemeente de agenda kan behandelen op haar gemeenteraad uiterlijk op 12 februari 2025).
De agenda van deze buitengewone algemene vergaderingen is beperkt tot de samenstelling van de raad van bestuur:
Aanduiding volmachtdrager
Conform de decretale en statutaire bepalingen heeft elke vennoot bij IOK recht op één volmachtdrager op de algemene vergadering. De gemeente wordt gevraagd een volmachtdrager en plaatsvervangend volmachtdrager aan te duiden.
Samenstelling raad van bestuur IOK
In de statutenwijziging die werd goedgekeurd door de algemene vergadering van 18 december 2018 wordt de voordrachtregeling en de wijze van benoeming van de raden van bestuur als volgt beschreven:
“De vereniging wordt bestuurd door een raad van bestuur, waarvan de leden door de algemene vergadering worden benoemd op voordracht van de deelnemers, conform de bepalingen van artikel 434 en 435 van het DLB.
Het aantal leden van de raad van bestuur vanaf de eerste algehele vervanging van de raad van bestuur na de gemeenteraadsverkiezingen bedraagt 15 leden.
Een vergadering van de burgemeesters die door de deelnemende gemeenten worden voorgedragen na de gemeenteraadsverkiezingen, werkt een consultatie- en formatieopdracht uit waarbij formateurs de opdracht krijgen om in overleg met de deelnemers, tot een lijst van 15 kandidaat-bestuurders te komen aan de hand van volgende bindende criteria:
Aandelen | Gemeente | Minimum aantal zetels in de raad van bestuur |
< 15000 | Baarle-Hertog | 3 |
| Dessel | |
| Grobbendonk | |
| Herenthout | |
| Hulshout | |
| Meerhout | |
| Merksplas | |
| Olen | |
| Retie | |
| Rijkevorsel | |
| Vorselaar | |
| Vosselaar | |
15000 – 30000
| Arendonk | 3 |
Balen | ||
Beerse | ||
Herselt | ||
Hoogstraten | ||
Kasterlee | ||
Laakdal | ||
Lille | ||
Nijlen | ||
Oud-Turnhout | ||
Ravels | ||
Westerlo | ||
> 30000 | Geel | 3 |
| Heist-op-den-Berg | |
| Herentals | |
| Mol | |
| Turnhout |
Daarnaast wordt in de samenstelling van de raad van bestuur gestreefd naar een ruime regionale spreiding en voldoende politieke pluriformiteit.
De lijst van bestuurders wordt voorgesteld aan de bevoegde organen van de deelnemers, die dan tot de besluitvorming over de samenstelling van en vertegenwoordiging in de raad van bestuur volgens bovenstaande criteria overgaan.
Er dient bij de voordracht en benoeming rekening te worden gehouden met de onverenigbaarheden zoals voorzien in artikel 436 van het DLB.
De benoeming van bestuurders gebeurt bij geheime stemming.
De bestuurders worden benoemd voor een periode van 6 jaar tot aan de algehele hernieuwing van de raad van bestuur na de gemeenteraadsverkiezingen.
Het mandaat kan te allen tijde gemotiveerd worden ingetrokken door de algemene vergadering.
Alleen natuurlijke personen kunnen lid zijn van de raad van bestuur.”
De groep van formateurs kwam in haar consultatie- en formatieopdracht in uitvoering van de opdracht van de Conferentie van Burgemeesters van 7 december 2024 tot volgend voorstel van samenstelling van de raden van bestuur. Hierbij wordt een identieke samenstelling van de raad van bestuur van IOK en de raad van bestuur van IOK Afvalbeheer voorgesteld, omwille van de gewenste en bestaande bestuurlijke en operationele synergie tussen beiden:
Aan de deelnemers wordt gevraagd de 15 kandidaat-bestuurders op de lijst voor te dragen in functie van de mandaatbepaling van de volmachtdrager op de algemene vergadering van 13 februari 2025 waarop de raad van bestuur wordt geïnstalleerd.
Bestuurders met raadgevende stem IOK
Overeenkomstig de statuten van IOK heeft elke gemeente het recht een gemeenteraadslid uit de oppositie aan te duiden.
Indien het aantal gemeenten dat van dit recht gebruik maakt ten hoogste 2 bedraagt, neemt de algemene vergadering akte van de gemeenteraadsbeslissingen en wonen de aldus aangeduide leden met raadgevende stem vanaf dat ogenblik de zittingen van de raad van bestuur bij.
Indien het aantal gemeenten dat van dit recht gebruik maakt meer dan 2 bedraagt, neemt de algemene vergadering akte van de gemeenteraadsbeslissingen en bepaalt zij de rangorde van de aangeduide leden in afdalende rangorde waarbij in eerste instantie de leden aan bod komen die met eenparigheid van stemmen door hun gemeenteraad aangeduid werden. In ondergeschikte orde gelden volgende criteria:
De eerste twee volgens deze rangorde aangeduide leden met raadgevende stem wonen vanaf dat ogenblik de zittingen van de raad van bestuur bij.
Aanduiding vertegenwoordiger in de raad van bestuur
De toepassing van de in-house-exceptie vormt al enkele jaren de basis van de werking van dienstverlenende vereniging IOK.
Deze exceptie is opgenomen in de Wet overheidsopdrachten en maakt het mogelijk dat de deelnemers aan IOK opdrachten geven aan hun in-houserechtspersoon IOK zonder dat de formele aanbestedingsprocedure moet worden gevoerd.
Ondertussen werd ook de kwalificatie van IOK ook als kostendelende vereniging bevestigd met btw-vrijstelling op de kostenbijdragen van de deelnemers ingevolge de btw-ruling van 20 juni 2023.
De argumentatie die aan de basis lag van de rulingsaanvraag is grotendeels vergelijkbaar met de toepassingsvoorwaarden van de in-house-exceptie, zodat het ook in het kader van de btw-vrijstelling aangewezen is om de gezamenlijke controlevereiste in te vullen. Een toename van de kostenbijdrage met 21% moet alleszins vermeden worden.
De in-house-exceptie is onder meer gebaseerd op het principe van gezamenlijke controle zoals beschreven in de Wet Overheidsopdrachten en de Europese Richtlijn Public Procurement:
De aanbestedende overheden oefenen gezamenlijk toezicht uit op een rechtspersoon indien aan elk van de volgende voorwaarden is voldaan:
1° de besluitvormingsorganen van de gecontroleerde rechtspersoon zijn samengesteld uit vertegenwoordigers van alle deelnemende aanbestedende overheden. Individuele vertegenwoordigers kunnen verscheidene of alle deelnemende aanbestedende overheden vertegenwoordigen; (eigen onderlijning)
2° deze aanbestedende overheden zijn in staat gezamenlijk beslissende invloed uit te oefenen op de strategische doelstellingen en belangrijke beslissingen van de gecontroleerde rechtspersoon; en
3° de gecontroleerde rechtspersoon mag geen belangen nastreven die in strijd zijn met de belangen van de controlerende aanbestedende overheden
De gezamenlijke controle houdt dus concreet in dat de besluitvormingsorganen van IOK moeten worden samengesteld uit vertegenwoordigers van alle deelnemers, waarbij individuele vertegenwoordigers verscheidene of alle deelnemers kunnen vertegenwoordigen.
In de statuten van IOK werd een verslagplicht en ontslagregeling opgenomen zodat de vereiste gezamenlijke controle geen juridische fictie is en zodat er sprake is van een gezamenlijke controle waarbij de deelnemers effectief zijn vertegenwoordigd door individuele vertegenwoordigers.
De invulling van het principe van de gezamenlijke controle houdt vanuit juridisch oogpunt dan ook in dat elke deelnemer een individuele vertegenwoordiger dient aan te duiden binnen de raad van bestuur.
Voor de gemeenten die een vertegenwoordiger hebben vanuit de eigen gemeenteraad is het vanzelfsprekend dat deze bestuurder de gemeente vertegenwoordigt.
Aan de andere deelnemers wordt gevraagd om een individuele vertegenwoordiger aan te duiden binnen de lijst van 15 kandidaat-bestuurders als individuele vertegenwoordiger binnen de raden van bestuur.
Opvragen besluiten en mandaten in de schoot van IOK
Het college van burgemeester en schepenen draagt volgende kandidaten voor:
Vanuit de oppositie worden volgende kandidaten voorgedragen als kandidaat-bestuurder met raadgevende stem:
Sofie Smets, raadslid, iedereen2370 wordt gemandateerd als volmachtdrager in de algemene vergadering van IOK gedurende de huidige legislatuur.
Dorien Faes, raadslid, iedereen 2370, wordt gemandateerd als plaatsvervangend volmachtdrager in de algemene vergadering van IOK gedurende de huidige legislatuur.
De gemeenteraad hecht goedkeuring aan de gezamenlijke voordracht van de 15 kandidaat- bestuurders zodat de buitengewone algemene vergadering kan overgaan tot benoeming van de raad van bestuur:
Goedgekeurd door de gemeenteraad met 16 stemmen voor Tinne Rombouts (Hoogstraten), 5 stemmen voor Philip Loots (Baarle-Hertog) en 1 stem voor Fons Hannes (Meerhout).
De gemeenteraad duidt in de lijst van 15 kandidaat-bestuurders volgende individuele vertegenwoordiger aan: Tinne Rombouts (Hoogstraten)
Met 21 stemmen voor Benny Maes en 1 stem voor Scott Verachtert, draagt de gemeenteraad volgende kandidaat-bestuurder met raadgevende stem voor: Benny Maes, °20 maart 1982, is gemeenteraadslid sinds 3 januari 2007 (18 jaar anciënniteit), niet-eenparigheid.
De gemeenteraad draagt burgemeester Rob Blockx voor in het algemeen comité.
De gemeenteraad draagt schepen Alek Dom voor in het adviescomité milieu.
De gemeenteraad draagt schepen Alek Dom voor in het adviescomité ruimtelijke ordening.
De gemeenteraad duidt schepen Alek Dom aan als vertegenwoordiger vanuit de gemeente en het OCMW in het Beheerscomité GiD PBW gedurende de huidige legislatuur.
Bovenstaande besluitvorming van de gemeenteraad bepaalt het mandaat van de volmachtdrager op de buitengewone algemene vergadering van 13 februari 2025 van IOK.