2023_GR_00072 - Vlaams Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.1 - Goedkeuring

Op 16 december werd het LEKP 2.1 goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Er wordt 16 miljoen euro uitgetrokken voor deze versterking van het Lokaal Energie- en Klimaatpact, dat als addendum aan het LEKP 2.0 toegevoegd wordt.

Deze versnelde uitbreiding van engagementen bovenop het LEKP 2.0 blijft urgent door de energiecrisis van het afgelopen jaar. Het is meer dan ooit duidelijk geworden dat we als samenleving de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen versneld moeten afbouwen om meer weerbaar te zijn bij toekomstige prijsschokken. Steeds meer huishoudens dreigen anders geconfronteerd te worden met energie-armoede.

Het LEKP 2.1 gelooft in oplossingen op maat en richt zich daarom specifiek op het wijkniveau. Samen met de lokale besturen zetten we in op versnelde collectieve renovatie met oog voor sociale diversiteit en het toegankelijk maken van hernieuwbare energie via energiegemeenschappen.

Bijkomende engagementen in LEKP 2.1:

• Realisatie van minstens één thematisch wijkverbeteringscontract waarbinnen een collectieve renovatie wordt gefaciliteerd voor einde 2025. Een thematisch wijkverbeteringscontract kenmerkt zich door 4 elementen: (i) het is gericht op de uitvoering van een collectieve renovatie, (ii) het betreft een nieuwe samenwerkingsvorm, (iii) binnen een specifieke wijk, (iv) met oog voor sociale diversiteit;
• Opmaak van een voorgesteld renovatietraject op maat van elke bewoner waar de klimaattafel georganiseerd wordt, voor 50 per 1.000 huishoudens en dit voor einde 2025;
• Een verdubbeling en versnelling voor de doelstelling: ‘1 coöperatief/participatief hernieuwbaar energieproject per 500 inwoners tegen 2030’: minstens 36 kWp in plaats van 18 kWp per 500 inwoners, waarvan 18 kWp per 500 inwoners wordt gerealiseerd voor einde 2025. 
• Toegang tot de activiteiten van een energiegemeenschap operationaliseren voor 1 per 500 inwoners voor einde 2025. Een energiegemeenschap van burgers
 is een groep actieve afnemers die samen een rechtspersoon oprichten zodat ze energie (elektriciteit en/of warmte)
• kunnen produceren, zelf gebruiken, opslaan, verkopen
• netondersteunende diensten of oplaaddiensten voor elektrische voertuigen kunnen aanbieden.

Klimaatverandering is één van de grootste wereldwijde uitdagingen van onze tijd die actie en samenwerking vereist tussen lokale, regionale en nationale overheden over de hele wereld.

Lokale overheden zijn de belangrijkste autoriteiten voor de energietransitie en de strijd tegen klimaatverandering op het bestuursniveau dat het dichtst bij de burgers staat.

De beperking van en de aanpassing aan klimaatverandering kunnen meerdere voordelen opleveren voor het milieu, de samenleving en de economie. Als deze samen worden aangepakt, bieden zij nieuwe kansen om duurzame lokale ontwikkeling te bevorderen.

Het gemeentebestuur kan voor het verwezenlijken van de ambities van het Vlaams lokaal Energie- en Klimaatpact 2.1 beroep doen op de ondersteuning van de Vlaamse Overheid.

Volgende geplande projecten passen in de bijkomende engagementen van LEKP 2.1:

• Wijkrenovatie Wippelbergse akkers
• Deelname project Klimaatmakers van IOK
• Burgerparticipatie bij 3 toekomstige windmolens op Hoge Mauw. Binnen en tussen gemeentes kunnen kleinere projecten geclusterd worden. Een windmolen van 2 MW telt bijvoorbeeld mee voor 111 projecten van 18 kWp

Mogelijke projecten die vallen onder energiegemeenschappen zijn:

• Zonnepaneelprojecten op eigen publieke daken, waarvan de opbrengst gedeeld wordt met huishoudens met risico op energie armoede. De injectieopbrengst kan gevaloriseerd worden door bv. het OCMW om extra steun te geven in het kader van de energietransitie en energiebesparende maatregelen;
• Sociale stroomafname contracten voor huishoudens met risico op energie armoede;
• Energiedelen binnen appartementen;
• Aggregatiefunctie voor vraagsturing bij huishoudens (deelname flexibiliteit);
• Papillonmodel voor zonnepanelen, opslag, stuurbare toestellen bij huishoudens thuis (eigendom blijft bij energiegemeenschap, via huurmodel wordt voordeel gedeeld met de burger).

• Gelet op de internationale conferentie inzake milieu en ontwikkeling gehouden in Rio de Janeiro in 1992 en het internationaal verdrag van Kyoto van 1997 met betrekking tot het nemen van maatregelen ter bescherming van het klimaat en ter vermindering van de uitstoot van broeikasgassen;
• Gelet op het ondertekenen van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen door de federale overheid in New York in 2015 aangaande het engagement om aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen te werken;
• Gelet op de deelname aan het door IOK en de provincie gecoördineerd streekproject Kempen2030 dat kadert binnen dit vernieuwde Burgemeestersconvenant 2030 en één gezamenlijke visie vormt op vlak van energie en klimaat onder alle 29 Kempense lokale besturen;
• Gelet op het ondertekenen door de gemeente Arendonk van het Burgemeestersconvenant 2030 op 9 september 2019;
• Gelet op het gemeentelijk energie- en klimaatactieplan (SECAP) dat werd goedgekeurd op de gemeenteraad van 8 november 2021;
• Gelet op het Vlaams Energie- en Klimaatplan (VEKP) 2021-2030
• Gelet op het Regeerakkoord Vlaamse Regering 2019-2024
• Ook de Vlaamse en lokale overheden nemen hun verantwoordelijkheid en geven het goede voorbeeld. Net zoals de Vlaamse Overheid zullen gemeenten, steden, intercommunales, OCMW’s, provincies en autonome gemeentebedrijven worden gevraagd dat zij hun broeikasgassen met 40% reduceren in 2030 ten opzichte van 2015 en vanaf 2020 per jaar een energiebesparing van 2,09% realiseren op het energieverbruik van hun gebouwenpark (inclusief technische infrastructuur, exclusief onroerend erfgoed).
• Gelet op het Lokaal Energie- en Klimaatpact van de Vlaamse Regering en de Vlaamse steden en gemeenten van 4 juni 2021 aangaande het verbintenissen engagement inzake de algemenen engagementen en de vier werven behoudend 16 specifieke doelstellingen. Ter goedkeuring beslist op de gemeenteraad van 13 september 2021.
• Gelet op het ‘FIT for 55’-pakket van de Europese Commissie waardoor Europese regelgeving in overeenstemming wordt gebracht met de doelstelling van de Europese Unie om in 2030 de netto-uitstoot van broeikasgassen met ten minste 55% te verminderen ten opzichte van 1990. Met als gevolg de visienota van de Vlaamse Regering van 5 november 2021 ‘Bijkomende maatregelen Klimaat’ met een extra pakket aan maatregelen voor een reductie van 40% broeikasgasuitstoot (ten opzichte van 2005) voor de sectoren transport, bouw, landbouw, afval en industrie.
• Gelet op art. 2 van het Decreet Lokaal Bestuur: “De gemeenten zijn overeenkomstig artikel 41 van de Grondwet bevoegd voor de aangelegenheden van gemeentelijk belang. Voor de verwezenlijking daarvan kunnen ze alle initiatieven nemen. Ze beogen om bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van het gemeentelijk gebied.”